แพะเมืองผี

                                       พิกัด 18.18370794 , 100.20830588


ทางเดินศึกษาธรรมชาติ ⇔ เที่ยวถ้ำ /ศึกษาธรณี



 เส้นทางศึกษาธรรมชาติแพะเมืองผี ระยะทาง 3 กิโลเมตร โดยรอบวนอุทยานแพะเมืองผี มีจุดสื่อความหมาย ทั้งหมด 10 จุด 1. จุดกำเนิดแอ่งดินแพะเมืองผี 2. ทำไมต้นไม้ถึงแคระ 3. ป่าเปลี่ยนสี (สีพันธุ์ไม้) 4. ต้นหญ้าที่ใหญ่ที่สุดในโลก 5. ต้นไม้สำคัญอย่างไร 6. ช้างผาด่าน 7. เสื้อเกราะกันไฟ 8. ไล่เค่น...ความต่างที่ลงตัว 9. ธรณีสัณฐานภูมิประเทศแบดแลนด์ 10. แพะเมืองผี แหล่งธรรมชาติประเภทธรณีสัณฐานและภูมิลักษณวรรณา ภูมิลักษณ์จากการผุพังสึกกร่อนของตะกอน
      ฐานการเรียนรู้ ทั้งหมด 8 ฐาน
1. ป่าไม้ในวนอุทยานแพะเมืองผี
2. ป่าไม้ในประเทศไทย
3. รักใหญ่ตามหารักแท้
4. ป่าเต็งรังกับไฟป่าเป็นของคู่กันเสมอ
5. ปลวกผู้ย่อยสลายในระบบนิเวศ
6. เถาวัลย์สายสัมพันธ์ของป่า
7. ดิ๊กเดียมต้นไม้ดิ้นได้
8. ธรณีประวัติและการกำเนิดแพะเมืองผี

ความเป็นมาของวนอุทยานแพะเมืองผี

           ชาวบ้านขนานนามว่า “แพะเมืองผี” ไม่มีผู้ใดทราบ ประวัติเป็นที่แน่นอน ได้เล่าสืบทอดกันมาว่า แต่ก่อนบริเวณป่าแห่งนี้ เป็นพื้นที่อุดมสมบูรณ์ มีพันธุ์ไม้ และสัตว์ป่าเป็น จำนวนมาก ชาวบ้านน้ำชำ ได้นิมนต์ครูบาปัญโญ มาเป็นเจ้าอาวาสองค์แรกของวัดน้ำชำ ตำบลน้ำชำ และได้บอกเล่าประวัติแพะเมืองผีว่า มีหญิงชราคนหนึ่ง ซึ่งชาวบ้านเรียกว่า “ย่าสุ่ม” เข้าไปหาผัก หน่อไม้ เพื่อเป็นอาหาร ได้เดินหลงเข้าไปในป่าและได้พบหลุมเงิน ทองคำ จึงได้นำเงินและทองคำที่พบนำใส่ถุงแล้วเตรียมหาบ จะกลับบ้าน จากนั้นได้หลงป่าอีก ทำให้ไม่สามารถนำเอาหาบเงินและทองคำออกมาได้ ย่าสุ่มจึงวางหาบแล้วหาไม้มาคาดเป็นราว (ราวไม้) เพื่อเดินออกจากป่า เมื่อออกจากป่ามาถึงบ้าน ได้ชวนเพื่อนบ้านเข้าไปในป่าอีกครั้ง เพื่อจะได้นำหาบเงินและทองออกมา เมื่อเข้าไปถึงจุดที่ย่าสุ่มวางหาบไว้ แต่ก็ไม่พบเงินและทองคำในหาบแต่อย่างใด และไม่รู้ว่าเงินทองในหาบ ดังกล่าวหายไปได้อย่างไร ชาวบ้านจึงขนานนามสถานที่นั้นว่า “แพะย่าสุ่มคาดราว” ปัจจุบัน เรียกว่า “แพะเมืองผี” ภาษาพื้นเมืองทางภาคเหนือ คำว่า “แพะ” ในที่นี้ หมายถึงป่าแพะ หรือ ป่าเต็งรัง ส่วนคำว่า “เมืองผี” เป็นชื่อที่ชาวบ้านเรียกกันสืบมาในอดีตมีความเร้นลับตามเรื่องราว ที่เชื่อถือเล่าสืบทอดกันมาจนถึงปัจจุบัน

การประกาศจัดตั้งวนอุทยานแพะเมืองผี

          เดิม เป็นที่ดินสาธารณะประโยชน์ ได้รับการประกาศจาก กระทรวงมหาดไทย เมื่อวันที่ 10 ตุลาคม 2517เรื่อง กำหนดที่ดินบริเวณ “แพะเมืองผี” ตำบลน้ำชำ อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ เป็นเขตหวงห้ามตาม ความในมาตรา 9 (2) แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ตามประกาศราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน 2517 เล่ม 91 ตอนที่ 190 หน้า 4070 มีพื้นที่ 167 ไร่ 2 งาน 13.3 ตารางวา

         ต่อมา กรมป่าไม้ ได้มีคำสั่งที่ 274/2524 ลงวันที่ 4 มีนาคม พ.ศ. 2524 เรื่อง ให้ข้าราชการไปปฏิบัติงาน โดยให้นายวิทยา เฉิดดิลก นักวิชาการป่าไม้ 5 กองอุทยานแห่งชาติ ทำหน้าที่หัวหน้าอุทยานแห่งชาติน้ำตกแม่เกิ๋ง จังหวัดแพร่ ไปปฏิบัติงานทำหน้าที่หัวหน้าวนอุทยานแพะเมืองผี จังหวัดแพร่ อีกหน้าที่หนึ่ง

         ปัจจุบัน ได้มีประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ลงวันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ.2563 กำหนดบริเวณพื้นที่ในท้องที่ตำบลน้ำชำ อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ เนื้อที่ 212 ไร่
โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 137 ตอนพิเศษ 301 ง วันที่ 24 ธันวาคม 2563

รถยนต์
           เดินทางจากจังหวัดแพร่ ตามเส้นทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101 ระหว่างจังหวัดแพร่ - จังหวัดน่าน ห่างจากตัวจังหวัดแพร่ไปประมาณ 10 กิโลเมตร จะมีทางแยกขวามือไปวนอุทยานแพะเมืองผี อีกประมาณ 5 กิโลเมตร ถนนลาดยางตลอด ถ้าหากไม่มีรถไปเองก็ติดต่อว่าจ้างเหมารถโดยสารจากสถานี บ.ข.ส. จังหวัดแพร่ หรือมอเตอร์ไซด์รับจ้าง รวมระยะทางประมาณ 15 กิโลเมตร