ศูนย์วิจัยและพัฒนานวัตกรรมอุทยานแห่งชาติ จำนวน 5 ศูนย์ มีหน้าที่รับผิดชอบ ดังนี้

- วิจัยและพัฒนา และสนับสนุนการใช้นวัตกรรมใหม่ ในอุทยานแห่งชาติและวนอุทยาน

- ศึกษา สำรวจ วิจัย รวบรวมข้อมูลทรัพยากรและความหลากหลายทางชีวภาพในอุทยานแห่งชาติและวนอุทยาน

- สำรวจ ติดตามการเปลี่ยนแปลง ประเมินสถานภาพทรัพยากรในอุทยานแห่งชาติและวนอุทยาน 

- ส่งเสริม เผยแพร่ความรู้และเทคนิคทางวิชาการแก่อุทยานแห่งชาติและวนอุทยาน

         - สังเคราะห์และถอดบทเรียนจากงานวิจัยสู่การใช้ประโยชน์ ในรูปแบบของการสาธิต เพื่อเป็นศูนย์การเรียนรู้ทางด้านวิชาการ 

           แก่อุทยานแห่งชาติ และวนอุทยาน

         - พัฒนานวัตกรรมจากงานวิจัยเพื่อสนับสนุนการจัดการอุทยานแห่งชาติ หรือเพื่อแก้ไขปัญหาด้านต่างๆ ในอุทยานแห่งชาติ

         - ประสานงาน สนับสนุนการศึกษา วิจัย ตลอดจนประเมินผล ติดตาม และให้คำแนะนำแก่อุทยานแห่งชาติ เพื่อให้การดำเนินเป็นไปตามแผน

           บริหารจัดการพื้นที่อุทยานแห่งชาติ 

         - ส่งเสริม สนับสนุน ถ่ายทอดองค์ความรู้ จัดฝึกอบรม สร้างความเข้มแข็งด้านการศึกษาวิจัยให้แก่บุคลากรในอุทยานแห่งชาติ และวนอุทยาน

- ปฏิบัติงานร่วมกันหรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย

ประกอบด้วย

1. ศูนย์วิจัยและพัฒนานวัตกรรมอุทยานแห่งชาติ  จังหวัดเพชรบุรี       
(นายธรรมนูญ  เต็มไชย นักวิชาการป่าไม้ชำนาญการพิเศษ  หัวหน้าศูนย์)  
รับผิดชอบดำเนินการในพื้นที่อุทยานแห่งชาติทางบก และอุทยานแห่งชาติทางทะเล จำนวน 22 แห่ง ในภาคกลางตอนล่าง และภาคตะวันตก ได้แก่

1. อุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์                               จังหวัดกาญจนบุรี

2. อุทยานแห่งชาติเอราวัณ                                            จังหวัดกาญจนบุรี

3. อุทยานแห่งชาติไทรโยค                                           จังหวัดกาญจนบุรี

4. อุทยานแห่งชาติเขาแหลม                                         จังหวัดกาญจนบุรี

5. อุทยานแห่งชาติเฉลิมรัตนโกสินทร์                             จังหวัดกาญจนบุรี

6. อุทยานแห่งชาติทองผาภูมิ                                        จังหวัดกาญจนบุรี

7. อุทยานแห่งชาติลำคลองงู                                         จังหวัดกาญจนบุรี

8. อุทยานแห่งชาติพุเตย                                               จังหวัดสุพรรณบุรี

9. อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน                                    จังหวัดเพชรบุรี และจังหวัดประจวบคีรีขันธ์

10. อุทยานแห่งชาติน้ำตกห้วยยาง                                  จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

11. อุทยานแห่งชาติกุยบุรี                                              จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

12. อุทยานแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติไทยประจัน                จังหวัดราชบุรี

13. อุทยานแห่งชาติเขาชะเมา - เขาวง                            จังหวัดระยอง และจังหวัดจันทบุรี

14. อุทยานแห่งชาติน้ำตกพลิ้ว                                       จังหวัดจันทบุรี

15. อุทยานแห่งชาติเขาคิชฌกูฏ                                     จังหวัดจันทบุรี

16. อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น                                    จังหวัดจันทบุรี

17. อุทยานแห่งชาติน้ำตกคลองแก้ว                                จังหวัดตราด

18. อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด                              จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

19. อุทยานแห่งชาติเขาแหลมหญ้า - หมู่เกาะเสม็ด           จังหวัดระยอง

20. อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะช้าง                                      จังหวัดตราด

21. อุทยานแห่งชาติหาดวนกร                                        จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

22. อุทยานแห่งชาติอ่าวสยาม (เตรียมการ)                      จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

2. ศูนย์วิจัยและพัฒนานวัตกรรมอุทยานแห่งชาติ  จังหวัดสุราษฎร์ธานี      
(นายอรุณ สินบำรุง  นักวิชาการป่าไม้ชำนาญการพิเศษ  หัวหน้าศูนย์)
รับผิดชอบดำเนินการในพื้นที่อุทยานแห่งชาติทางบก และอุทยานแห่งชาติทางทะเล จำนวน 39 แห่ง ในภาคใต้ ได้แก่

1. อุทยานแห่งชาติน้ำตกหงาว                                                     จังหวัดระนอง และจังหวัดชุมพร

2. อุทยานแห่งชาติเขาสก                                                            จังหวัดสุราษฎร์ธานี

3. อุทยานแห่งชาติแก่งกรุง                                                          จังหวัดสุราษฎร์ธานี

4. อุทยานแห่งชาติใต้ร่มเย็น                                                        จังหวัดสุราษฎร์ธานี

5. อุทยานแห่งชาติคลองพนม                                                      จังหวัดสุราษฎร์ธานี

6. อุทยานแห่งชาติน้ำตกสี่ขีด                                                      จังหวัดนครศรีธรรมราช และจังหวัดสุราษฎร์ธานี

7. อุทยานแห่งชาติเขานัน                                                           จังหวัดนครศรีธรรมราช

8. อุทยานแห่งชาติเขาหลวง                                                       จังหวัดนครศรีธรรมราช

9. อุทยานแห่งชาติน้ำตกโยง                                                      จังหวัดนครศรีธรรมราช

10. อุทยานแห่งชาติเขาปู่ - เขาย่า                                                 จังหวัดตรัง, จังหวัดพัทลุง และจังหวัดนครศรีธรรมราช

11. อุทยานแห่งชาติเขาพนมเบญจา                                              จังหวัดกระบี่

12. อุทยานแห่งชาติศรีพังงา                                                         จังหวัดพังงา

13. อุทยานแห่งชาติสันกาลาคีรี (เตรียมการ)                                   จังหวัดสงขลา

14. อุทยานแห่งชาติเขาน้ำค้าง                                                      จังหวัดสงขลา

15. อุทยานแห่งชาติบางลาง                                                         จังหวัดยะลา

16. อุทยานแห่งชาติบูโด - สุไหงปาดี                                            จังหวัดนราธิวาส, จังหวัดปัตตานี  และจังหวัดยะลา

17. อุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว                                               จังหวัดปัตตานี, จังหวัดยะลา และจังหวัดสงขลา

18. อุทยานแห่งชาติน้ำตกซีโป (เตรียมการ)                                    จังหวัดนราธิวาส

19. อุทยานแห่งชาติตะรุเตา                                                          จังหวัดสตูล

20. อุทยานแห่งชาติทะเลบัน                                                         จังหวัดสตูล

21. อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะอ่างทอง                                              จังหวัดสุราษฎร์ธานี

22. อุทยานแห่งชาติอ่าวพังงา                                                       จังหวัดพังงา

23. อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสุรินทร์                                               จังหวัดพังงา

24. อุทยานแห่งชาติสิรินาถ                                                           จังหวัดภูเก็ต

25. อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม                                                   จังหวัดตรัง

26. อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสิมิลัน                                                 จังหวัดพังงา

27. อุทยานแห่งชาติแหลมสน                                                       จังหวัดระนอง และจังหวัดพังงา

28. อุทยานแห่งชาติหาดนพรัตน์ธารา - หมู่เกาะพีพี                         จังหวัดกระบี่

29. อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะเภตรา                                                 จังหวัดตรัง และจังหวัดสตูล

30. อุทยานแห่งชาติเขาลำปี - หาดท้ายเหมือง                                จังหวัดพังงา

31. อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะลันตา                                                 จังหวัดกระบี่

32. อุทยานแห่งชาติธารโบกธรณี                                                   จังหวัดกระบี

33. อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะชุมพร                                                  จังหวัดชุมพร

34. อุทยานแห่งชาติลำน้ำกระบุรี                                                     จังหวัดระนอง

35.  อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะระนอง                                                  จังหวัดระนอง

36. อุทยานแห่งชาติธารสมเด็จ - เกาะพะงัน                                   จังหวัดสุราษฎร์ธานี

37. อุทยานแห่งชาติหาดขนอม - หมู่เกาะทะเลใต้ (เตรียมการ)          จังหวัดนครศรีธรรมราช

38. อุทยานแห่งชาติเขาหลัก - ลำรู่                                                จังหวัดพังงา

39. อุทยานแห่งชาติอ่าวมะนาว - เขาตันหยง (เตรียมการ)                 จังหวัดนราธิวาส

3. ศูนย์วิจัยและพัฒนานวัตกรรมอุทยานแห่งชาติ  จังหวัดนครราชสีมา       
(นายชัยยงค์  บัวบาน  เจ้าพนักงานป่าไม้อาวุโส  หัวหน้าศูนย์)
รับผิดชอบดำเนินการในพื้นที่อุทยานแห่งชาติทางบก จำนวน 29 แห่ง ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคกลางตอนบน ได้แก่

1. อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่                                จังหวัดนครราชสีมา, จังหวัดสระบุรี, จังหวัดปราจีนบุรี และจังหวัดนครนายก

2. อุทยานแห่งชาติทับลาน                                 จังหวัดนครราชสีมา และจังหวัดปราจีนบุรี

3. อุยานแห่งชาติตาพระยา                                 จังหวัดสระแก้ว และจังหวัดบุรีรัมย์

4. อุยานแห่งชาติปางสีดา                                   จังหวัดสระแก้ว และจังหวัดบุรีรัมย์

5. อุทยานแห่งชาติน้ำตกสามหลั่น                       จังหวัดสระบุรี

6. อุทยานแห่งชาติน้ำตกเจ็ดสาวน้อย                   จังหวัดสระบุรี และจังหวัดนครราชสีมา

7. อุทยานแห่งชาติตาดโตน                                จังหวัดชัยภูมิ

8. อุทยานแห่งชาติไทรทอง                                จังหวัดชัยภูมิ

9. อุทยานแห่งชาติภูแลนคา                                จังหวัดชัยภูมิ

10. อุทยานแห่งชาติป่าหินงาม                             จังหวัดชัยภูมิ

11. อุทยานแห่งชาติภูเวียง                                  จังหวัดขอนแก่น

12. อุทยานแห่งชาติภูผาม่าน                              จังหวัดขอนแก่น และจังหวัดเลย

13. อุทยานแห่งชาติน้ำพอง                                จังหวัดขอนแก่น และจังหวัดชัยภูมิ

14. อุทยานแห่งชาติภูกระดึง                               จังหวัดเลย

15. อุทยานแห่งชาติภูเรือ                                    จังหวัดเลย

16.อุทยานแห่งชาติภูสวนทราย                            จังหวัดเลย

17. อุทยานแห่งชาติแก่งตะนะ                              จังหวัดอุบลราชธานี

18. อุทยานแห่งชาติผาแต้ม                                 จังหวัดอุบลราชธานี

19. อุทยานแห่งชาติภูจองนายอย                         จังหวัดอุบลราชธานี

20. อุทยานแห่งชาติเขาพระวิหาร                         จังหวัดศรีสะเกษ

21. อุทยานแห่งชาติภูผาเทิบ                               จังหวัดมุกดาหาร

22. อุทยานแห่งชาติภูสระดอกบัว                         จังหวัดมุกดาหาร, จังหวัดยโสธร และจังหวัดอำนาจเจริญ

23. อุทยานแห่งชาติภูเก้า - ภูพานคำ                    จังหวัดขอนแก่น และจังหวัดหนองบัวลำภู

24. อุทยานแห่งชาติภูพาน                                   จังหวัดสกลนคร และจังหวัดกาฬสินธุ์          

25. อุทยานแห่งชาติภูผายล                                 จังหวัดสกลนคร, จังหวัดมุกดาหาร และจังหวัดนครพนม

26. อุทยานแห่งชาตินายูง - น้ำโสม (เตรียมการ)    จังหวัดอุดรธานี

27. อุทยานแห่งชาติภูผาเหล็ก                             จังหวัดสกลนคร, จังหวัดอุดรธานี และจังหวัดกาฬสินธุ์

28. อุทยานแห่งชาติภูลังกา                                 จังหวัดนครพนม และจังหวัดหนองคาย

29. อุทยานแห่งชาติภูหินจอมธาตุ - ภูพระบาท       จังหวัดอุดรธานี

4. ศูนย์วิจัยและพัฒนานวัตกรรมอุทยานแห่งชาติ  จังหวัดพิษณุโลก     
(นายคมเชษฐา  จรุงพันธ์  เจ้าพนักงานป่าไม้อาวุโส  หัวหน้าศูนย์) 
รับผิดชอบดำเนินการในพื้นที่อุทยานแห่งชาติทางบก จำนวน 31 แห่ง ในภาคเหนือ ได้แก่

1. อุทยานแห่งชาติตาดหมอก                              จังหวัดเพชรบูรณ์

2. อุทยานแห่งชาติเขาค้อ                                    จังหวัดเพชรบูรณ์

3. อุทยานแห่งชาติน้ำหนาว                                 จังหวัดเพชรบูรณ์ และจังหวัดชัยภูมิ

4. อุทยานแห่งชาติลำน้ำน่าน                               จังหวัดอุตรดิตถ์ และจังหวัดแพร่

5. อุทยานแห่งชาติดอยผากลอง                           จังหวัดแพร่

6. อุทยานแห่งชาติแม่ยม                                     จังหวัดแพร่ และจังหวัดลำปาง

7. อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย                              จังหวัดแพร่ และจังหวัดลำปาง

8. อุทยานแห่งชาติคลองลาน                               จังหวัดกำแพงเพชร

9. อุทยานแห่งชาติคลองวังเจ้า                             จังหวัดกำแพงเพชร และจังหวัดตาก

10. อุทยานแห่งชาติแม่วงก์                                  จังหวัดกำแพงเพชร และจังหวัดนครสวรรค์

11. อุทยานแห่งชาติลานสาง                                จังหวัดตาก

12. อุทยานแห่งชาติตากสินมหาราช                     จังหวัดตาก

13. อุทยานแห่งชาติแม่เมย                                  จังหวัดตาก

14. อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ                               จังหวัดตาก

15. อุทยานแห่งชาติน้ำตกพาเจริญ (เตรียมการ)     จังหวัดตาก

16. อุทยานแห่งชาติดอยภูคา                               จังหวัดน่าน

17. อุทยานแห่งชาติแม่จริม                                  จังหวัดน่าน

18. อุทยานแห่งชาติศรีน่าน                                  จังหวัดน่าน

19 อุทยานแห่งชาติขุนน่าน (เตรียมการ)                จังหวัดน่าน

20. อุทยานแห่งชาตินันทบุรี                                 จังหวัดน่าน

21. อุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน                               จังหวัดน่าน และจังหวัดพะเยา

22. อุทยานแห่งชาติขุนสถาน                               จังหวัดน่าน

23. อุทยานแห่งชาติน้ำตกชาติตระการ                  จังหวัดพิษณุโลก

24. อุทยานแห่งชาติแควน้อย (เตรียมการ)             จังหวัดพิษณุโลก

25. อุทยานแห่งชาติทุ่งแสลงหลวง                       จังหวัดพิษณุโลก และจังหวัดเพชรบูรณ์

26. อุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า                         จังหวัดพิษณุโลก และจังหวัดเลย

27. อุทยานแห่งชาติรามคำแหง                            จังหวัดสุโขทัย

28. อุทยานแห่งชาติศรีสัชนาลัย                           จังหวัดสุโขทัย

29. อุทยานแห่งชาติภูสอยดาว                             จังหวัดอุตรดิตถ์ และจังหวัดพิษณุโลก

30. อุทยานแห่งชาติต้นสักใหญ่                            จังหวัดอุตรดิตถ์

31. อุทยานแห่งชาติดอยสอยมาลัย (เตรียมการ)     จังหวัดตาก

5. ศูนย์วิจัยและพัฒนานวัตกรรมอุทยานแห่งชาติ  จังหวัดเชียงใหม่
(นายกันย์  จำนงค์ภักดี  นักวิชาการป่าไม้ชำนาญการพิเศษ  หัวหน้าศูนย์)          
รับผิดชอบดำเนินการในพื้นที่อุทยานแห่งชาติทางบก จำนวน 34 แห่ง ในภาคเหนือ ได้แก่

1. อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์                                             จังหวัดเชียงใหม่

2. อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ - ปุย                                           จังหวัดเชียงใหม่

3. อุทยานแห่งชาติศรีลานนา                                                    จังหวัดเชียงใหม่

4. อุทยานแห่งชาติออบหลวง                                                   จังหวัดเชียงใหม่

5. อุทยานแห่งชาติผาแดง                                                        จังหวัดเชียงใหม่

6. อุทยานแห่งชาติออบขาน (เตรียมการ)                                   จังหวัดเชียงใหม่

7. อุทยานแห่งชาติแม่โถ (เตรียมการ)                                        จังหวัดเชียงใหม่

8. อุทยานแห่งชาติแม่วาง                                                        จังหวัดเชียงใหม่

9. อุทยานแห่งชาติดอยเวียงผา (เตรียมการ)                               จังหวัดเชียงใหม่ และจังหวัดเชียงราย

10. อุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง                                                  จังหวัดเชียงใหม่ และจังหวัดแม่ฮ่องสอน

11. อุทยานแห่งชาติแม่เงา (เตรียมการ)                                      จังหวัดแม่ฮ่องสอน, จังหวัดเชียงใหม่ และจังหวัดตาก

12. อุทยานแห่งชาติแม่ตะไคร้                                                   จังหวัดเชียงใหม่ และจังหวัดลำพูน

13. อุทยานแห่งชาติแม่ปิง                                                        จังหวัดลำพูน, จังหวัดตาก และจังหวัดเชียงใหม่

14. อุทยานแห่งชาติขุนแจ                                                        จังหวัดเชียงราย

15. อุทยานแห่งชาติลำน้ำกก (เตรียมการ)                                   จังหวัดเชียงราย

16. อุทยานแห่งชาติภูซาง                                                         จังหวัดพะเยา และจังหวัดเชียงราย

17. อุทยานแห่งชาติแม่ปืม                                                         จังหวัดพะเยา และจังหวัดเชียงราย

18. อุทยานแห่งชาติน้ำตกแม่สุรินทร์                                           จังหวัดแม่ฮ่องสอน

19. อุทยานแห่งชาติสาละวิน                                                     จังหวัดแม่ฮ่องสอน

20. อุทยานแห่งชาติถ้ำปลา - น้ำตกผาเสื่อ                                  จังหวัดแม่ฮ่องสอน

21. อุทยานแห่งชาติดอยภูนาง                                                   จังหวัดพะเยา

22. อุทยานแห่งชาติดอยหลวง                                                   จังหวัดเชียงราย, จังหวัดพะเยา และจังหวัดลำปาง

23. อุทยานแห่งชาติถ้ำผาไท (เตรียมการ)                                   จังหวัดลำปาง

24. อุทยานแห่งชาติดอยจง (เตรียมการ)                                     จังหวัดลำปาง และจังหวัดลำพูน

25. อุทยานแห่งชาติแม่วะ                                                          จังหวัดลำปาง และจังหวัดตาก

26. อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล                                                 จังหวัดลำปาง และจังหวัดลำพูน

27. อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อน                                                       จังหวัดลำปาง

28. อุทยานแห่งชาติเขลางค์บรรพต (เตรียมการ)                          จังหวัดลำปาง

29. อุทยานแห่งชาติภูชี้ฟ้า (เตรียมการ)                                       จังหวัดเชียงราย

30. อุทยานแห่งชาติน้ำตกบัวตอง - น้ำพุเจ็ดสี (เตรียมการ)            จังหวัดเชียงใหม่

31. อุทยานแห่งชาติแม่สะเรียง (เตรียมการ)                                 จังหวัดแม่ฮ่องสอน

32. อุทยานแห่งชาติดอยผ้าห่มปก                                              จังหวัดเชียงใหม่

33. อุทยานแห่งชาติขุนขาน                                                       จังหวัดเชียงใหม่

34. อุทยานแห่งชาติถ้ำหลวง - ขุนน้ำนางนอน (เตรียมการ)            จังหวัดเชียงราย