ปัจจุบันพวกมันถูกคุกคามจากมนุษย์จนมีจำนวนลดลงอย่างมาก เนื่องจากปลาและกุ้งขนาดเล็กซึ่งเป็นอาหารของมันมีจำนวนลดลงเพราะมนุษย์ และมนุษย์ยังปล่อยมลพิษทางน้ำ และมลพิษทางเสียงจากการเดินเรือยนต์ บางครั้งมันยังได้รับอุบัติเหตุจากอวนของชาวประมง หรือการขับเรือชนโดยมิได้ตั้งใจอีกด้วย

Photo credit: jirayu tour ekkul

2. วาฬโอมูระ (Omura's whale) เป็นวาฬสายพันธุ์หายากที่มีความใกล้เคียงกับวาฬบรูด้า ถูกค้นพบครั้งแรกจากซากของมันในปี ค.ศ. 2003 และเมื่อพิจาณาจากซากแล้วจึงพบว่ามีความต่างจากวาฬบรูด้า กล่าวคือวาฬโอมูระนั้นมีขนาดเล็กกว่า ตัวผู้ที่โตเต็มวัยยาวเพียง 10 เมตร ตัวเมียยาวเพียง 11.5 เมตร รอยจีบใต้ลำคอมีจำนวนมากกว่า คือ 80 – 90 รอยจีบ และมีครีบหลังที่สูงกว่าและมีความโค้งน้อยกว่าของวาฬบรูด้า

ความหายากของมันทำให้ไม่ทราบพฤติกรรมชัดเจน และข้อมูลที่อยู่อาศัยของมันในทะเลทั่วโลกยังคงเป็นปริศนา 

Photo credit: Salvatore Cerchio

3. ฉลามวาฬ (Whale Shark) เป็นปลาที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก มันเป็นปลากระดูกอ่อนเหมือนปลาฉลามชนิดอื่น มักอาศัยในทะเลที่น้ำมีอุณหภูมิ 18–30 องศาเซลเซียส ลำตัวของมันมีมีสีเทา มีลายจุดสีขาวและสีเหลืองอ่อนตามตัว ความยาวของวัยตัวโตเต็มวัยอยู่ที่ 5.5–10 เมตร แต่อาจยาวได้ถึง 12 เมตร และอาจหนักได้ถึง 20 ตัน ถึงแบบนั้นมันก็ยังกินแพลงก์ตอนเป็นอาหารด้วยวิธีการกรองกินเช่นเดียวกับวาฬบรูด้า 

ฉลามวาฬใช้เหงือกในการหายใจ ต่างจากวาฬที่ใช้ปอด จึงไม่จำเป็นต้องโผล่มายังผิวน้ำเพื่อหายใจ ทำให้พบมันในทะเลลึก แต่มักอยู่ตามแนวปะการังในความลึกไม่เกิน 700 เมตร เหงือกของพวกมันมีช่องเหงือกห้าช่อง ซึ่งแต่ละตัวจะมีลักษณะจุดและลวดลายหลังจากเหงือกช่องที่ห้าแตกต่างกัน ทำให้สามารถจำแนกลักษณะเฉพาะตัวได้ พวกมันหนึ่งตัวอาจมีอายุยืนถึง 70 ปี แต่อายุมากกว่า 30 ปีแล้วก็มักจะไม่ผสมพันธุ์กับตัวอื่นอีก 

ฉลามวาฬไม่เป็นภัยต่อมนุษย์เช่นเดียวกับวาฬบรูด้า แต่กำลังประสบปัญหาคุกคามจากมนุษย์ทั้งการลดจำนวนลงของแพลงก์ตอน และมลพิษกับอุบัติเหตุจากเรือยนต์เช่นเดียวกัน แต่ฉลามวาฬจะพบการคุกคามที่รุนแรงกว่า คือการล่าพวกมันเพื่อตัดครีบที่เรียกว่า “หูฉลาม”

Photo from: wikipedia

4. เต่ามะเฟือง (Leatherback turtle) เป็นเต่าทะเลที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก โตเต็มวัยยาวได้ถึง 2 เมตร เอกลักษณ์คือ กระดองมีลักษณะเหมือนผลมะเฟือง ไม่สามารถหดตัวเข้าไปในกระดองได้ และกระดองของมันไม่แข็งเหมือนเต่าชนิดอื่น แต่มีความยืดหยุ่นเหมือนยาง 

เต่ามะเฟืองสามารถดำน้ำได้ลึกถึง 1,280 เมตร และดำได้นานถึง 85 นาที มันกินแมงกะพรุน แพลงก์ตอน และสาหร่ายเป็นอาหาร ถึงแบบนั้นก็ต้องขึ้นมาหายใจและวางไข่บนบก โดยวางไข่ประมาณ 80 ฟอง

ปัจจุบันเต่ามะเฟืองมีจำนวนลดลงอย่างรวดเร็ว จากการเก็บไข่เต่าที่พวกมันขึ้นมาวางไว้บนบก รวมถึงการกินถุงพลาสติกที่ถูกทิ้งในทะเลเพราะเข้าใจผิดว่าเป็นแมงกะพรุน

Photo from: worldwildlife.org