แม่ตื่น
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่น
(Mae Tuen Wildlife Sanctuary)
 |
 |
| อ้างอิง : หนังสือข้อมูลเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าในประเทศไทย (2560) |
ความเป็นมา
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่น แต่เดิมนั้นเป็นป่าเตรียมการสงวนให้เป็นป่าสงวนแห่งชาติจากการสำรวจเบื้องต้นพบว่า สภาพป่าบริเวณเขตติดต่อระหว่างอำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ และอำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก เป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อนมีความชุ่มขึ้นมากมีสัตว์ป่าชุกชุม สมควรประกาศเป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าต่อไป กรมป่าไม้โดยกองอนุรักษ์สัตว์ป่าจึงได้ทำการสำรวจและดำเนินการเพื่อประกาศเป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าโดยมีพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่น เมื่อปี 2521 >>คลิก<< เนื้อที่ 1,500,000 ไร่แต่เนื่องจากเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่น มีเนื้อที่กว้างขวางมาก สภาพภูมิประเทศเป็นเทือกเขาสลับซับซ้อน การคมนาคมไม่สะดวก ยากแก่การติดต่อประสานงาน ฉะนั้นเพื่อให้การดูแลพื้นที่เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และได้ผลอย่างเต็มที่ ดังนั้น ในปี 2526จึงมีพระราชกฤษฎีกาแบ่งพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่นเดิม ออกเป็น 2 ส่วน คือบริเวณที่ดินด้านทิศเหนือในท้องที่ อำเภออมก๋อย อำเภอดอยเต่า จังหวัดเชียงใหม่ อำเภอสามเงา จังหวัดตาก เนื้อที่ 765,000 ไร่ เป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอมก๋อย และบริเวณที่ดินด้านทิศใต้ในท้องที่ ตำบลแม่ตื่น ตำบลสามหมื่น อำเภอแม่ระมาด ตำบลบ้านนา อำเภอสามเงา จังหวัดตาก เป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่นเนื้อที่ 733,125 ไร่
ภูมิประเทศ
เป็นเทือกเขาสูงชันสลับซับซ้อน เป็นพื้นที่ต้นน้ำลำธารของแม่น้ำแม่ตื่น ซึ่งไหลออกบรรจบแม่น้ำปิง ลงสู่อ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพล โดยร่องแม่น้ำแม่ตื่นพาดผ่านกลางพื้นที่ในแนวเหนือ-ใต้แบ่งพื้นที่ออกเป็น 2 ส่วน ด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้มีแนวเทือกเขาสูง ยอดเขาที่สูงที่สุด คือยอดดอยสอยมาลัยซึ่งสูงถึง 1,664 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง ด้านทิศเหนือเป็นแนวเทือกเขายาวขนานไปกับลำน้ำปีง ความลาดชันสูงมีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางตั้งแต่ประมาณ 200 เมตร จนถึงประมาณ 1,200 เมตร ด้านทิศใต้เป็นแนวเทือกเขายาวมาจากด้านทิศตะวันตก มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางตั้งแต่ 400 เมตร จนถึงประมาณ1,500 เมตร ส่วนพื้นที่ที่มีลักษณะค่อนข้างราบพบบริเวณตอนกลางพื้นที่จากลำน้ำแม่ตื่นไปทางตะวันออกจดอ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพล ความสูงพื้นที่โดยเฉลี่ยประมาณ 300-400 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลางภูมิอากาศสภาพภูมิอากาศค่อนข้างเย็น บริเวณพื้นที่ภูเขาสูงจะมีอากาศเย็นตลอดปี และลมพัดแรงฤดูหนาวอยู่ในช่วงระหว่างเดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์ แต่พื้นที่บริเวณใกล้อ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพล แม่น้ำปิงหรือพื้นที่ที่อยู่สูงจากระดับน้ำทะเลไม่มากนักอากาศจะร้อน โดยเฉพาะในช่วงระหว่างเดือนพฤษภาคม-ตุลาคม ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยที่ตกในรอบปี ประมาณ 1,926 มิลลิเมตร ธรณีวิทยาลักษณะทางธรณีวิทยา ประกอบด้วย หินอัคนี และหินตะกอน หินอัคนี ลักษณะชั้นหินเป็น Dike ชนิดของหินที่พบมากได้แก่ หินแกรนิต (Granite) ซึ่งพบเป็นผืนใหญ่ติดต่อกันจากบริเวณพื้นที่ตอนกลางลงไปทางด้านทิศใต้ และมีรอยเลื่อน (Fault) ทั่วไป หินตะกอนชนิดที่พบมากได้แก่ หินทราย และหินปูน พบทางตอนเหนือและทางตะวันตกของพื้นที่ นอกจากนี้ยังพบหินตะกอนจำพวกหินกรวดกลม และหินดินดานอยู่ค่อนข้างมากบริเวณริมขอบอ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพล และริมฝั่งลำน้ำแม่ตื่นตอนบน
ความหลากชนิดของสัตว์ป่า
- สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 55 ชนิด นก 268 ชนิด สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก 24 ชนิด สัตว์เลื้อยคลาน 39 ชนิด
- ใกลัสูญพันธุ์อย่างยิ่ง (CR) 2 ชนิด ได้แก่ กวางผา และวัวแดง
- ใกลัสูญพันธุ์ (EN) 4 ชนิด ได้แก่ ช้างป่า นากใหญ่ธรรมดา ลิ่นจีน และเสือโคร่ง
- มีแนวโน้มใกล้สูญพันธุ์ (VU) 11 ชนิด ได้แก่ กระทิง ค้างคาวท้องสีน้ำตาลใหญ่ ค่างแว่นถิ่นเหนือ ชะนีมือขาว ลิงเสน เสือดาว/เสือดำ เสือปลา เสือไฟ หมาจิ้งจอก หมาใน และหมีควาย
ชนิดป่าไม้
ป่าดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง ป่าดิบเขา
แผนผังที่ตั้ง