ความเป็นมา
เนื่องจากสถานการณ์พื้นที่ป่าของประเทศไทยลดลงจากประมาณ 171 ล้านไร่ หรือ ร้อยละ 53.3 ของพื้นที่ทั้งหมด จนเหลือเพียง 96.6 ล้านไร่ หรือ ร้อยละ 25.4 ใน พ.ศ.2520 และมีแน้วโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง ตามลำดับ ดังนั้นกรมป่าไม้โดยกองอนุรักษ์สัตว์ป่าเดิม จึงเล็งเห็นความจำเป็นในการส่งเสริมและหารเผยแพร่ การประชาสัมพันธ์ การให้ความรู้ ความเข้าใจ ให่เกิดความร่วมมือด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่า ในปี พ.ศ.2533 จัดตั้งขึ้นโดยใช้ชื่อ "ศูนย์ศึกษาธรรมชาติสัตว์ป่าทรายขาว" ต่อมาภายหลังได้เปลี่ยนเป็น "สถานีพัฒนาและส่งเสริมการอนุรักษ์สัตว์ป่าทรายขาว" และต่อมาในปี พ.ศ.2556 เปลี่ยนเป็นชื่อ "ศูนย์ศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่าเขาสอยดาว" ในปัจจุบัน โดยศูนย์ฯ จะอยู่ในพื้นที่ของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสอยดาว และในปัจจุบันศูนย์ศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่าเขาสอยดาว สังกัดส่วนอนุรักษ์สัตว์ป่า สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่อนุรักษ์ที่ 2 (ศรีราชา)
ลักษณะภูมิประเทศ
โดยทั่วไปเป็นพื้นที่ที่มีความลาดชันของพื้นที่น้อย มีลำธารไหลต่อเนื่องทั้งปี จำนวน 2 สาย ซึ่งมีต้นน้ำจากเทือกเขาสอยดาว มีลักษณะภูมิประเทศเป็นแบบลูกคลื่น และที่ลาดเชิงเขาต่อเนื่องจากภูเขา
ลักษณะภูมิอากาศ
ได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือและลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้พักปกคลุมประเทศไทย ทำให้เกิดลักษณะเด่นชัดทั้ง 3 ฤดู อุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปีประมาณ 26.8 องศาเซลเซียส อุณหภมิสูงสุดเฉลี่ย 31.6 องศาเซลเซียส
ทรัพยากรป่าไม้
สภาพป่าโดยทั่วไปเป็นป่าดิบชื้นประกอบด้วยพันธุ์ไม้ที่มีค่านานาชนิดขึ้นปะปนกันอย่างหนาเเน่น โครงสร้างป่าหลายชั้นเรือนยอด มีไม้ขนาดใหญ่ที่มีค่าทางเศรษฐกิจขึ้นอยู่กระจัดกระจายทั่วไป เช่น มะค่า ยางนา ยางแดง ตะเคียน กฤษณา สมพง ตะแบก มะหาด กระบาก เป็นต้น ส่วนไม้พื้นล่าง ได้แก่ หวาย เร่ว กระวาน เป็นต้น
ทรัพยากรสัตว์ป่า
ภายในหน่วยงานมีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ลาดเชิงเขาต่อเนื่องจากภูเขา มีลำธารไหลผ่าน 2 สาย มีแหล่งดินโป่งเกิดขึ้นหลายแห่ง จึงมีสัตว์ป่าเข้ามาใช้พื้นที่เป็นแหล่งอาศัย สัตว์ป่าที่พบบ่อย ประเภทสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ได้แก่ ช้างป่า เก้ง หมูหริ่ง ชะมด อีเห็น แมวป่า ลิงกัง ลิงลม พญากระรอกดำ สัตว์เลื้อยคลาน ได้แก่ เหี้ย ตะกวด งูเหลือม งูหลาม งูจงอาง งูเขียวหางไหม้ เต่หวาย ตะกอง กิ้งก่าหนามเขา ประเภทสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก ได้แก่ กบอกหนาม กบอ๋อง อึ่ง เขียด และปาดชนิดต่างๆ สัตว์จำพวกนกที่พบประมาณ 128 ชนิด เช่น นกแก๊ก ไก่ฟ้า ไก่ป่า นกกระทาดง นกขุนทอง นกพญาปากกว้าง และนกอพยพชนิด
จุดเด่น
เนื่องจากพื้นที่เป็นป่าดิบชื้น และประกอบกับมีต้นไม้น้อยใหญ่อยู่ในพื้นที่จำนวนมากทำให้มีความชุ่มชื้นและอากาศดีตลอดทั้งปี อีกทั้งมีน้ำตกเขาสอยดาวที่เป็นน้ำตกที่ไหลตลอดทั้งปี ทำให้เหมาะกับการศึกษาธรรมชาติ และเข้ามาพักผ่อนหย่อนใจ
กิจกรรมศึกษาธรรมชาติ
- ค่ายเยาวชนอนุรักษ์ธรรมชาติ
- ดูนก
- การศึกษาค้นคว้าวิจัย
- การเดินป่าศึกษาธรรมชาติ
--------------------
การติดต่อ
ที่อยู่ : หมู่ 5 ตำบลทรายขาว อำเภอสอยดาว จังหวัดจันทบุรี 22180
E-mail : sataneesaikhao@hotmail.com
FB : เพจศูนย์ศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่าเขาสอยดาว
โทร. : 091-8291123 (หัวหน้าศธส.เขาสอยดาว)
วันและเวลาทำการ : เปิดทุกวัน จันทร์-อาทิตย์ ไม่เว้นวันหยุดนักขัตฤกษ์ ตั้งแต่เวลา 08.30 น. – 17.00 น.