ความเป็นมา
ตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2541 อยู่ในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชี ที่หมู่ที่ 6 ต.ตะนาวศรี อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี เนื้อที่ประมาณ 1,000 ไร่ พื้นที่เป็นเทือกเขาสลับซับซ้อนมีที่ราบแคบ ๆ ตามหุบเขาและลำห้วย

สภาพป่าอุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งกำเนิดของห้วยอะนะที่ไหลลงสู่อ่างเก็บน้ำอะนะออกสู่แม่น้ำภาชีทางทิศเหนือที่บ้านห้วยน้ำหนัก ลักษณะดินเป็นดินทรายและลูกรังที่เกิดจากการสลายตัวของหินดินดาน มีสินแร่ดีบุกผสมอยู่มาก

มีฤดูกาล 3 ฤดู ปริมาณน้ำฝนอยู่ในเกณฑ์ต่ำ เนื่องจากอยู่ในเขตเงาฝน มีทิวเขาตะนาวศรีทอดตัวเป็นแนวยาวขวางกั้นทิศทางของลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ การกระจายของน้ำฝนมากที่สุดในเดือนพฤศจิกายน รองลงมาคือเดือนตุลาคมและเดือนกันยายน ในฤดูร้อนอากาศร้อนจัด มีอุณหภูมิสูงสุดประมาณ 39-40 องศาเซลเซียส

ป่าไม้และพันธุ์ไม้ /สัตว์ป่า
ประกอบด้วยป่า 3 ชนิด คือ ป่าที่ถูกทำลายแต่เดิมเป็นพื้นที่ป่าที่ถูกบุกรุกทำไรเลื่อนลอยโดยชาวกะเหรี่ยงอพยพจากประเทศพม่าเป็นพื้นที่ทำเหมืองแร่ดีบุกเก่าและพื้นที่สัมปทานทำไม้ที่ผ่านการทำไม้มาแล้ว จึงไม่ปรากฏต้นไม้ใหญ่เหลืออยู่เลย
 

ปัจจุบันสภาพป่ากำลังฟื้นตัว มีไม้จำพวกสาบเสือ ขี้หนอน และไม้ปอต่าง ๆ ขึ้นอยู่อย่างหนาแน่น ป่าเบญจพรรณ บริเวณเนินเขาและยอดเขา ซึ่งไม้พื้นล่างส่วนใหญ่เป็นไม้ไผ่ เช่น ไผ่ซางนวล ไผ่ป่า ไผ่รวก ฯลฯ

ในบริเวณที่เป็นดินลูกรังมาก ๆ พบว่ามีไม้ไผ่เป็นไม้เด่นมากกว่าไม้ยืนต้นอื่น ๆ ไม้ยืนต้นที่พบได้แก่ สมอตีนเป็ด ตะแบก แคทราย เสลา ประดู่ มะค่าโมง ฯลฯ และส่วนของป่าดิบแล้งจะพบบริเวณตีนเขาและร่องเขา มีหวายเป็นไม้พื้นล่างที่สำคัญ พันธุ์ไม้ที่พบ ได้แก่ คอแลน เพกา สำโรง โพธิ์หิน ข่อย ขี้หนอน มะกา กะดังงาป่า เป็นต้น และไม้เถาที่พบ ได้แก่ รางจืด แสลงพัน บันไดลิง เป็นต้น
 

ส่วนสัตว์ป่า พบสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจำพวก เก้ง เม่น ชะมด อีเห็น กระรอก กระแต ฯลฯ สัตว์ปีกที่พบ ได้แก่ ไก่ป่า ไก่ฟ้าชนิดต่าง ๆ
 

จุดเด่น 
บริเวณใกล้เคียงศูนย์ศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่า มีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ คือ ชาวไทภูเขาเผ่ากระเหรี่ยง มีชาวเขาเผ่ากระเหรี่ยงเชื้อสายพม่าอพยพเข้ามาอยู่ในพื้นที่ใกล้เคียงจำนวนมาก ชาวเขาเหล่านี้มีประเพณีและวัฒนธรรมที่แตกต่างไปจากชนพื้นเมืองในพื้นที่ ทำให้น่าสนใจและน่าศึกษามาก แก่งส้มแมว เป็นแก่งหินในลำน้ำซีที่มีความสวยงามมาก มีน้ำไหลตลอดปี นอกจากนี้ยังมีอ่างเก็บน้ำห้วยอะนะและน้ำตกเขาชนแดน อยู่บริเวณใกล้เคียงอีกด้วย
 

กิจกรรมเพื่อการศึกษา

กิจกรรมค่ายเยาวชนอนุรักษ์ธรรมชาติ กิจกรรมเดินป่าศึกษาธรรมชาติและกิจกรรมดูนก

----------------------
ข้อมูลสำหรับติดต่อ

ศูนย์ศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่าราชบุรี อ่างเก็บน้ำห้วยอะนะ 269 หมู่ 6 ต.ตะนาวศรี อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี 70180

โทร. 084 888 7209

อีเมล : rb.wnec@gmail.com