เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าลุ่มน้ำปาย
(Lum Nam Pai Wildlife Sanctuary)

อ้างอิง : หนังสือข้อมูลเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าในประเทศไทย (2560)

ความเป็นมา

พื้นที่บริเวณป่าแม่ปายฝั่งขวาตอนบน มีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ มีสภาพภูมิประเทศและทรัพยากรอื่น ๆ ที่สมควรรักษาไว้ให้คงอยู่ตลอดไป กรมป่าไม้ (เดิม) จึงได้ดำเนินการจัดตั้งให้เป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าลุ่มน้ำปาย เมื่อปี พ.ศ. 2515 ต่อมาทางราชการมีความจำเป็นต้องใช้ที่ดินในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าลุ่มน้ำปายบางส่วน ตามโครงการเพื่อความมั่นคง เพื่อจัดที่ดินทำกินให้แก่ราษฎรและเพื่อใช้ที่ดินเป็นที่ทำการเกษตรของโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์ชาวเขา ประกอบกับในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่ามีแนวทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1095 สายแม่ฮ่องสอน-อำเภอปาย ตัดผ่าน จึงเพิกถอนพื้นที่ดังกล่าวออกประมาณ 8.055 ไร่ ในปี พ.ศ. 2529 และในปี พ.ศ. 2547 มีการเพิกถอนพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าลุ่มน้ำปาย จำนวน 110 ไร่ เพื่อจัดตั้งศูนย์ราชการ

ภูมิประเทศ

ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน มีที่ราบอยู่น้อยมาก ระดับความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางตั้งแต่ 400-1,900 เมตร ลักษณะภูเขาเด่นชัด 3 ลักษณะ คือ ภูเขาหินอัคนีอยู่บริเวณตะวันตกของเขตฯ ภูเขาหินปูน (Karst Topography) บริเวณตอนกลางค่อนไปทางทิศเหนือ จดพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสันปันแดน และภูเขาหินทรายบริเวณด้านทิศตะวันตก และทิศใต้ของเขตฯ ภูมิอากาศโดยทั่วไปจะค่อนข้างหนาว มีหมอกหนาทึบ ฤดูหนาวเริ่มตั้งแต่เดือนตุลาคม-เดือนกุมภาพันธ์ ฝนตกชุก ในฤดูฝนเริ่มตั้งแต่เดือนพฤษภาคม-เดือนกันยายนส่วนฤดูร้อนจะสั้น อยู่ในช่วงเดือนมีนาคม-เดือนเมษายน

ความหลากชนิดของสัตว์ป่า

• ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง (CR) 2 ชนิด ได้แก่ กวางผา และแมวป่า
• ใกล้สูญพันธุ์ (EN) 4 ชนิด ได้แก่ ชะมดแปลงลายจุด นากใหญ่ธรรมดา ลิงอ้ายเงี้ยะ และเสือโคร่ง
• มีแนวโน้มใกลัสูญพันธุ์ (VU) 13 ชนิด ได้แก่ ค้างคาวอ้ายแหว่ง ค่างแว่นถิ่นเหนือ ชะนีมือขาว พญากระรอกบินหูดำ เพียงพอนเหลือง เสือดาว/เสือดำ เสือปลา เสือไฟ เสือลายเมฆ หมาจิ้งจอก หมาใน หมีควาย และหมีหมา

ชนิดป่าไม้

ป่าดิบเขา ป่าดิบชื้น ป่าดิบแล้ง ป่าเต็งรัง ป่าเต็งรัง-ไม้สน ป่าเบญจพรรณ ป่าสนเขา ป่าไม้ก่อ-ไม้สน

• ชนิดป่าไม้ ปี พ.ศ. 2561 >>กำลังดำเนินการ<<

แผนผังที่ตั้ง